Việc lựa chọn loại ví phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và quản lý tài sản số. Ví lưu ký (custodial wallet) là một giải pháp phổ biến nhờ tính tiện lợi và khả năng hỗ trợ khôi phục tài khoản. Tuy nhiên, nó cũng tiềm ẩn một số rủi ro đáng lưu ý. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu chi tiết về ví custodial, từ lợi ích, hạn chế đến so sánh với ví non-custodial.
Đọc thêm: Những lưu ý quan trọng cho người mới bắt đầu đầu tư crypto
Ví Custodial Là Gì?
Ví lưu ký (custodial wallet) là loại ví tiền điện tử mà trong đó một bên thứ ba, thường là sàn giao dịch hoặc nhà cung cấp dịch vụ, chịu trách nhiệm quản lý và lưu trữ khóa riêng tư của người dùng. Điều này có nghĩa là người dùng không trực tiếp kiểm soát khóa riêng tư của mình; thay vào đó, họ tin tưởng vào bên thứ ba để bảo vệ và quản lý tài sản số.
Lợi ích của ví lưu ký:
- Tiện lợi: Người dùng không cần tự quản lý khóa riêng tư, giảm thiểu rủi ro mất mát do quên hoặc làm mất khóa.
- Hỗ trợ khôi phục: Trong trường hợp quên mật khẩu hoặc gặp sự cố, bên cung cấp dịch vụ có thể hỗ trợ khôi phục quyền truy cập.
Hạn chế của ví lưu ký:
- Thiếu kiểm soát: Người dùng không có toàn quyền kiểm soát tài sản của mình, phụ thuộc vào độ tin cậy của bên thứ ba.
- Rủi ro bảo mật: Nếu bên cung cấp dịch vụ bị tấn công hoặc phá sản, tài sản của người dùng có thể bị ảnh hưởng.
Khi lựa chọn ví lưu ký, người dùng nên tìm đến các nhà cung cấp uy tín, tuân thủ quy định pháp luật và có chính sách bảo hiểm rõ ràng để bảo vệ tài sản của mình.
Đọc thêm: Ví lạnh là gì? Cách lựa chọn ví lạnh phù hợp với nhu cầu cá nhân
Ví non-custodial (ví không lưu ký) là gì? Tại sao cần sử dụng ví non-custodial?
Ví non-custodial là loại ví tiền điện tử cho phép người dùng tự quản lý và kiểm soát hoàn toàn tài sản số của mình. Không có bên thứ ba nào, kể cả nhà phát triển ví, có quyền truy cập, đóng băng hoặc giao dịch tài sản trong ví ngoại trừ chính người dùng. Khi tạo ví non-custodial, người dùng sẽ nhận được:
- Public key (khóa công khai): Chuỗi ký tự dùng để nhận tài sản, có thể chia sẻ công khai.
- Private key (khóa riêng tư): Chuỗi ký tự bí mật dùng để truy cập và thực hiện giao dịch từ ví.
- Seed phrase (cụm từ khôi phục): Dãy 12 đến 24 từ tiếng Anh ngẫu nhiên, dùng để khôi phục ví.
Private key và seed phrase được mã hóa và lưu trữ an toàn trên thiết bị của người dùng, đảm bảo chỉ họ mới có quyền truy cập.
Tại sao nên sử dụng ví non-custodial?
- Toàn quyền kiểm soát tài sản: Người dùng không phụ thuộc vào bên thứ ba, loại bỏ rủi ro mất tài sản khi sàn giao dịch bị sập hoặc tấn công.
- Bảo mật cao: Trừ khi người dùng để lộ private key hoặc seed phrase, rủi ro mất tài sản là rất thấp.
- Bảo vệ thông tin cá nhân: Không cần thực hiện KYC hay cung cấp thông tin cá nhân cho bất kỳ tổ chức nào; mọi giao dịch đều dựa trên địa chỉ ví.
- Giao dịch tức thì: Không cần xác thực bởi bên thứ ba, mọi giao dịch được thực hiện gần như ngay lập tức sau khi người dùng xác nhận.
Sử dụng ví non-custodial giúp người dùng kiểm soát hoàn toàn tài sản số, tăng cường bảo mật và bảo vệ quyền riêng tư trong thế giới tiền điện tử.
Đọc thêm: Hướng dẫn khôi phục ví bitcoin an toàn
So sánh ví custodial và non-custodial
Trong lĩnh vực tiền điện tử, việc lựa chọn loại ví phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo an toàn và tiện lợi cho tài sản số của bạn. Dưới đây là so sánh giữa hai loại ví phổ biến: ví custodial (ví lưu ký) và ví non-custodial (ví không lưu ký).
Quyền sở hữu khóa riêng tư
- Ví custodial: Bên thứ ba, thường là sàn giao dịch hoặc nhà cung cấp dịch vụ, giữ và quản lý khóa riêng tư của bạn. Điều này có nghĩa là bạn không có toàn quyền kiểm soát trực tiếp tài sản của mình. Mặc dù tiện lợi, nhưng bạn phải tin tưởng vào độ bảo mật và uy tín của bên cung cấp dịch vụ.
- Ví non-custodial: Bạn tự quản lý và lưu trữ khóa riêng tư. Điều này mang lại toàn quyền kiểm soát tài sản, nhưng đồng thời đòi hỏi trách nhiệm cao trong việc bảo vệ khóa riêng tư khỏi mất mát hoặc bị đánh cắp.
Bảo mật
- Ví custodial: Do khóa riêng tư được lưu trữ trên các máy chủ tập trung, ví custodial có thể trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công mạng. Ví dụ, vụ tấn công sàn giao dịch Liquid dẫn đến mất 90 triệu USD đã cho thấy rủi ro này.
- Ví non-custodial: Khóa riêng tư được lưu trữ bởi chính người dùng, thường là ngoại tuyến, giảm thiểu nguy cơ bị tấn công. Sử dụng ví phần cứng (hardware wallet) giúp tăng cường bảo mật, vì các giao dịch được ký ngoại tuyến, khó bị tin tặc xâm nhập.
Thời gian và chi phí giao dịch
- Ví custodial: Mọi giao dịch cần được phê duyệt bởi bên cung cấp dịch vụ, có thể gây chậm trễ. Ngoài ra, chi phí giao dịch thường cao hơn do có sự tham gia của các bên trung gian.
- Ví non-custodial: Giao dịch được thực hiện trực tiếp trên blockchain, không qua trung gian, nên thường nhanh hơn và chi phí thấp hơn. Lịch sử giao dịch cũng được ghi nhận ngay lập tức trên blockchain.
Sao lưu và khôi phục
- Ví custodial: Nếu quên mật khẩu hoặc gặp sự cố, bạn có thể liên hệ dịch vụ hỗ trợ khách hàng để khôi phục quyền truy cập, vì bên cung cấp dịch vụ giữ khóa riêng tư.
- Ví non-custodial: Bạn phải tự bảo quản khóa riêng tư và cụm từ khôi phục (seed phrase). Nếu mất, bạn có thể mất quyền truy cập vào tài sản vĩnh viễn. Do đó, việc sao lưu và lưu trữ an toàn là cực kỳ quan trọng.
Tạo tài khoản
- Ví custodial: Thường yêu cầu quy trình xác minh danh tính (KYC) và tuân thủ các quy định pháp lý, có thể mất thời gian.
- Ví non-custodial: Không yêu cầu KYC, việc tạo ví nhanh chóng và đơn giản hơn.
Khả năng truy cập ngoại tuyến
- Ví custodial: Cần kết nối internet để truy cập, do phụ thuộc vào máy chủ tập trung.
- Ví non-custodial: Có thể truy cập ngoại tuyến, đặc biệt khi sử dụng ví phần cứng, giúp bảo vệ khóa riêng tư khỏi các mối đe dọa trực tuyến.
Bảng So Sánh Ví Custodial và Non-Custodial
| Tiêu chí | Ví Custodial | Ví Non-Custodial |
| Quyền sở hữu khóa riêng tư | Bên thứ ba quản lý, người dùng không có toàn quyền kiểm soát. | Người dùng tự quản lý và toàn quyền kiểm soát tài sản. |
| Bảo mật | Dễ trở thành mục tiêu tấn công mạng do lưu trữ tập trung. | Bảo mật cao hơn, đặc biệt khi sử dụng ví phần cứng ngoại tuyến. |
| Thời gian giao dịch | Cần sự phê duyệt từ bên thứ ba, có thể gây chậm trễ. | Giao dịch nhanh hơn, thực hiện trực tiếp trên blockchain. |
| Chi phí giao dịch | Chi phí cao hơn do có bên trung gian. | Chi phí thấp hơn, không qua trung gian. |
| Sao lưu và khôi phục | Hỗ trợ khôi phục nếu mất mật khẩu, dễ dàng liên hệ bên cung cấp. | Người dùng tự lưu trữ seed phrase, mất là mất toàn bộ tài sản. |
| Tạo tài khoản | Yêu cầu KYC, quá trình thiết lập tài khoản phức tạp hơn. | Không cần KYC, thiết lập nhanh chóng và dễ dàng. |
| Khả năng truy cập | Chỉ hoạt động khi có kết nối internet. | Có thể hoạt động ngoại tuyến khi sử dụng ví phần cứng. |
Việc lựa chọn giữa ví custodial và non-custodial phụ thuộc vào nhu cầu và mức độ kinh nghiệm của bạn. Nếu bạn ưu tiên tiện lợi và sẵn sàng tin tưởng bên thứ ba, ví custodial có thể phù hợp. Ngược lại, nếu bạn muốn toàn quyền kiểm soát và có khả năng tự bảo vệ tài sản, ví non-custodial là lựa chọn tốt hơn.
Kết luận
Việc lựa chọn giữa ví custodial và non-custodial là một quyết định quan trọng đối với người dùng tiền điện tử. Mỗi loại ví đều có ưu và nhược điểm riêng. Hiểu rõ sự khác biệt giữa hai loại ví này sẽ giúp bạn đưa ra quyết định phù hợp với nhu cầu và mức độ rủi ro mà bạn có thể chấp nhận.
Về Trình duyệt Herond
Herond là trình duyệt chặn quảng cáo và trình theo dõi cookies, với tốc độ duyệt Web nhanh chóng và mức tiêu thụ băng thông thấp. Trình duyệt Herond có hai sản phẩm cốt lõi:
– Herond Shield: phần mềm chặn quảng cáo và bảo vệ quyền riêng tư;
– Herond Wallet: ví điện tử social đa chuỗi, không lưu ký.
Herond hướng tới mục tiêu mang Web 3.0 tới gần hơn với người dùng phổ thông toàn cầu. Herond hiện đã có phiên bản ứng dụng điện thoại trên cả CH Play và App Store. Hãy theo dõi các bài đăng tiếp theo để cập nhật thêm nhiều thông tin bổ ích về sử dụng web an toàn và hiệu quả.
